Witrektomia
INFORMACJE OGÓLNE
Witrektomia to operacja przeprowadzana w tylnym odcinku gałki ocznej, na ciele szklistym i siatkówce. Istnieje wiele wskazań do wykonania witrektomii, są to przede wszystkim:
- odwarstwienia siatkówki
- błony nasiatkówkowe plamki żółtej
- otwory plamki żółtej
- wylewy krwi do ciała szklistego o różnej etiologii
- retinopatia cukrzycowa
- wylewy podsiatkówkowe (podplamkowe)
- cukrzycowy obrzęk plamki
- obrzęk plamki po zakrzepie żyły środkowej siatkówki
- zapalenie wnętrza gałki ocznej
- powikłania po chirurgii zaćmy
- urazy gałki ocznej
- ciało obce wewnątrzgałkowe i inne
PRZEBIEG OPERACJI I OKRES POOPERACYJNY
Operacja wykonywana jest w znieczuleniu miejscowym oraz analgosedacji przy stałej obecności lekarza anestezjologa. Chirurg wykonuje typowo 3 nacięcia w twardówce, przez które są wprowadzane narzędzia chirurgiczne. Pierwszym etapem operacji jest usunięcie ciała szklistego, czyli galaretowatej substancji, która wypełnia w gałce ocznej przestrzeń między soczewką, a siatkówką. Tym samym uzyskuje się dostęp do siatkówki.
Dalsze etapy przebiegają w zależności od rozpoznanej patologii: usuwanie błon nasiatkówkowych, zamykanie otworów siatkówki, przyłożenie siatkówki, laserowanie siatkówki i inne. Na koniec operacji gałka oczna wypełniana jest w zależności od wskazań i sytuacji operacyjnej płynem, gazem lub olejem silikonowym. Rany pooperacyjne są zaszywane lub zamykane bezszwowo. Po operacji zalecane jest odpowiednie pozycjonowanie głowy. Najczęściej twarzą do dołu. Jeżeli gałkę wypełnia po operacji gaz to ulega on samoistnej resorpcji, natomiast olej silikonowy należy po kilku miesiącach usunąć z oka, wykonując kolejny zabieg witrektomii. Podanie do oka gazu po operacji powoduje znacznego stopnia upośledzenie widzenia tym okiem, trwające od kilku dni do kilku tygodni. Ma ono charakter przemijający i ustępuje stopniowo w miarę resorpcji gazu. Podanie oleju silikonowego powoduje zmianę refrakcji układu optycznego oka o 3 do 5 dioptrii, która powraca do stanu wyjściowego po usunięciu oleju z oka. Operacje witrektomii często mogą powodować zmętnienie soczewki własnej – powstanie zaćmy. W okresie przedoperacyjnym należy rozważyć indywidualnie z każdym pacjentem usunięcie soczewki własnej i wymianę jej na implant soczewkowy (tzw. operację zaćmy). Jeśli istnieje taka konieczność operację zaćmy można wykonać jednocześnie z operacją witrektomii. Jeśli podczas operacji dojdzie do nieprzewidzianych trudności, lekarz okulista może zmienić zakres operacji i poszerzyć go o wykonanie dodatkowych procedur. W niektórych przypadkach zdarza się, że zabieg witrektomii trzeba powtórzyć.
W sporadycznych przypadkach może zaistnieć potrzeba skierowania pacjenta do leczenia w szpitalu stacjonarnym.
UWAGA! Należy pamiętać, że pacjenci z podanym śródoperacyjnie gazem nie mogą podróżować samolotem, nurkować ani korzystać z komór hiperbarycznych do czasu wchłonięcia gazu. Grozi to znacznym rozprężaniem się gazu, wzrostem ciśnienia wewnątrzgałkowego i poważnymi powikłaniami.
MOŻLIWE POWIKŁANIA
Tak jak w przypadku każdej procedury medycznej, operacja witrektomii wiąże się z możliwością wystąpienia powikłań. Rzadko powikłania te mogą być poważne i prowadzić nawet do ślepoty. Częstość występowania powikłań jest niewielka i wynosi kilka procent. Poniżej wymieniono najczęściej występujące.
- odwarstwienie siatkówki
- stany zapalne oka
- krwotoki do wnętrza oka
- wzrost lub spadek ciśnienia śródgałkowego
- zaćma
- uszkodzenie siatkówki podczas preparowania błon
- jaskra
- torbielowaty obrzęk plamki
- obrzęk rogówki, blizny rogówki
- przemieszczenie gazu lub oleju pod siatkówkę
- inne , jak np. nieszczelność ran pooperacyjnych, przemieszczenie gazu lub oleju pod spojówkę, itd
PRZYGOTOWANIE DO OPERACJI:
Po pozytywnej kwalifikacji lekarza okulisty do zabiegu operacyjnego, należy wykonać następujące badania dodatkowe, których wyniki należy dostarczyć na konsultację u lekarza anestezjologa:
a/ badania krwi: -morfologia -elektrolity -glukoza -kreatynina -CRP -układ krzepnięcia: APTT, PT, INR -antygen HBS -przeciwciała anty- HCV
b/ badanie ogólne moczu
c/ EKG z opisem
d/ Opinia lekarza POZ świadcząca o braku przeciwwskazań do zabiegu operacyjnego w znieczuleniu miejscowym i analgosedacji. Będąc na wizycie u lekarza POZ, proszę poinformować lekarza o ZALECENIU ODSTAWIENIA LEKÓW PRZECIWKRZEPLIWYCH I PRZECIWPŁYTKOWYCH przed planowaną operacją oraz uzyskać instrukcję w jakim okresie przed operacją należy odstawić te leki
e/ Inne badania i konsultacje
- Proszę wykonać kserokopię wykonanych badań, na wizytę u anestezjologa należy przynieść zarówno oryginały jak i kopie.
- Proszę zrobić listę przyjmowanych leków
- Proszę przynieść karty informacyjne pobytów w szpitalu
Badania laboratoryjne wykonujemy od PONIEDZIAŁKU do PIĄTKU w godzinach 7:30-12:00
Honorujemy badania wykonane w innych ośrodkach.
Wszystkie wyniki badań są ważne 1-3 miesiące – lub krócej - w zależności od stanu ogólnego zdrowia.
PRZED ZABIEGIEM OPERACYJNYM
Przed operacją zalecane jest odstawienie leków zaburzających krzepliwość krwi (zgodnie z zaleceniami lekarza POZ).
UWAGA!
Rano, w dniu operacji, jeżeli zezwoli na to lekarz internista/lekarz rodzinny proszę nie wykonywać zastrzyku heparyny drobnocząsteczkowej. Zastrzyk ten należy wykonać tego dnia wieczorem. Co najmniej 3-7 dni przed operacją należy stosować odpowiednią higienę brzegów powiek. Proszę nie odstawiać kropli przeciwjaskrowych (jeżeli są na stałe stosowane) jeżeli nie zalecono inaczej przed operacją. 1 dzień przed operacją proszę wziąć kąpiel i umyć włosy.
W DNIU OPERACJI:
UWAGA! PODANA GODZINA ZGŁOSZENIA DO SZPITALA W DNIU OPERACJI STANOWI ROZPOCZĘCIE PROCEDURY PRZYGOTOWANIA DO OPERACJI NIE JEST ZAŚ GODZINĄ ROZPOCZĘCIA OPERACJI
W DNIU OPERACJI:
- Pacjent pozostaje na czczo przez minimum 6 godzin przed operacją (przyjmowane leki należy popić minimalną ilością wody). Pacjenci, którzy mają termin zgłoszenia się do kliniki po godz. 12:00 mogą do godz. 8:00 rano zjeść śniadanie i potem pozostają na czczo.
- Należy przyjąć przewlekle stosowane leki internistyczne wg ustalonego z anestezjologiem schematu oraz zabrać stosowane leki ze sobą do kliniki.
- Jeśli w ciągu 2 tygodni poprzedzających operację pacjent przebył infekcję górnych dróg oddechowych, opryszczkę wargową, doznał urazu lub miał kontakt z osobami chorującymi na choroby zakaźne, prosimy poinformować o tym personel Kliniki. Termin operacji może zostać przesunięty.
- Prosimy o zgłoszenie się na operację bez makijażu, pomalowanych paznokci
i biżuterii.
- Prosimy o zgłoszenie się na operację bez wartościowych przedmiotów. Klinika nie ponosi odpowiedzialności za pozostawione rzeczy.
- Prosimy o przyniesienie kapci, pacjent otrzymuje ubranie szpitalne, które zakłada na bieliznę.
- Czas pobytu pacjenta w klinice wynosi minimum 8 godzin
- Po operacjach okulistycznych pacjent może jeść i pić, dlatego proponujemy, aby zabrać ze sobą coś lekkiego do jedzenia (owoc, kanapka)
- Po zabiegu pacjent opuszcza Klinikę w towarzystwie osoby dorosłej
z dalszymi zaleceniami dotyczącymi postępowania, stosowania kropli ocznych i kolejnych badań kontrolnych
Po dokonaniu niezbędnych formalności i zakończeniu procedury przyjęcia na Oddział Okulistyczny, rozpocznie się przygotowanie do zabiegu operacyjnego. Procedura przygotowania będzie polegała na założeniu stroju operacyjnego, założeniu wkłucia dożylnego (wenflonu) oraz wielokrotnym wpuszczaniu kropli do oka operowanego. O kolejności wykonania operacji decyduje lekarz okulista w porozumieniu z lekarzem anestezjologiem. Czas przygotowania do operacji waha się od 1 godziny do 3 godzin i zależy od wielu czynników (stan ogólny pacjenta, wysokość ciśnienia tętniczego, stopień rozszerzenia źrenicy i innych).
Operacja witrektomii trwa zazwyczaj od 45 minut do 2 godzin. Podczas operacji twarz jest przykryta serwetą, oko utrzymywane jest w otwarciu przy pomocy rozwórki. Podstawowe funkcje życiowe są stale monitorowane. Pacjent otrzymuje leki dożylne- uspokajające i przeciwbólowe.
Po wykonaniu operacji oko zasłonięte jest typowo opatrunkiem, z którym pacjent wychodzi do domu. O godzinie opuszczenia Kliniki decyduje lekarz anestezjolog w porozumieniu z lekarzem okulistą.
Pacjent wychodzi do domu pod opieką osoby dorosłej, po otrzymaniu karty wypisowej ze szpitala. Na karcie są zawsze umieszczone zalecenia dotyczące stosowania kropli pooperacyjnych oraz data i godzina zgłoszenia na kontrolę pooperacyjną. Dodatkowo prosimy przestrzegać wymienionych zaleceń dotyczących zachowania w okresie pooperacyjnym, które otrzymacie Państwo w formie załącznika.
ZALECENIA POOPERACYJNE
Okres rekonwalescencji trwa z różną długością, ale zwykle po upływie
24 godzin nie odczuwa się już działania leków podawanych dożylnie. Jeśli pacjent odczuwa silny ból głowy oraz silny ból oka operowanego, można przyjąć w domu tabletkę przeciwbólową i należy skontaktować się z Oddziałem Okulistyki. Dopuszczalne jest odczuwanie obecności ciała obcego, kłucia, niewielkie pobolewanie w oku operowanym przez kilka dni po operacji. Powinno ono stopniowo ustępować pod wpływem stosowanych kropli.
Całkowite gojenie gałki ocznej po operacji witrektomii może trwać wiele miesięcy i jest zależne od rozpoznania przedoperacyjnego. Dla prawidłowego przebiegu procesu gojenia niezbędne jest stosowanie wszystkich zaleceń lekarskich oraz regularne wpuszczanie kropli zgodnie z podanym dawkowaniem.
W ciągu kilkunastu dni po operacji oko może być zaczerwienione, może też wystąpić krwiak lub obrzęk powieki.
Widzenie będzie ulegało stopniowej poprawie w ciągu kilku kolejnych tygodni. Proszę pamiętać, że bezpośrednio po witrektomii ostrość wzroku może być znacznie gorsza niż przed operacją. W przypadku tamponady gazowej oko operowane widzi bardzo nieostro, jak przez matowe szkło lub przez „pływającą wodę” do czasu resorpcji gazu – okiem operowanym widać jedynie światło i cienie przedmiotów / sylwetki osób. W miarę resorpcji gazu zakres ostrego widzenia poprawia się od góry do dołu przy ustawieniu oka na wprost. Najdłużej zamazane widzenie utrzymuje się w dolnej części pola widzenia w postaci ciemnej, pływającej, zmieniającej lokalizację w zależności od pozycji głowy plamy, która zmniejsza się w czasie – jest to objaw resztkowego, resorbującego się pęcherza gazu.
- Przez 2 tygodnie po operacji należy zakładać na noc plastikową osłonkę
na oko. Przed każdym użyciem wymaga ona umycia wodą z mydłem. - Należy zachować ułożenie głowy zgodne z zaleceniem lekarza.
- W przypadku niekorzystnych warunków pogodowych (silne słońce, wiatr, mróz), zaleca się zakładanie okularów ochronnych (na przykład przeciwsłonecznych).
- Przed każdym wpuszczeniem kropli należy dokładnie umyć ręce.
- Proszę unikać kontaktu końcówki buteleczki z rzęsami i z powiekami
- Proszę przemywać oko operowane 0,9% NaCl (solą fizjologiczną) 2 razy dziennie lub częściej i jeżeli zbiera się wydzielina zapalna na brzegach powieki delikatnie oczyszczać je sterylnymi gazikami lub chusteczkami do higieny brzegów powiek
- Proszę nie przecierać powiek wacikami ani chusteczkami higienicznymi
- Proszę nie dźwigać (ciężarów powyżej 5 kg) i nie wykonywać żadnych dużych wysiłków fizycznych
- Proszę nie korzystać z basenu, sauny przez 8 tygodni
- Proszę powstrzymać się od aktywności seksualnej przez 8 tygodni.
- Proszę unikać napinania się i zaparć, wypróżnianie ułatwia przyjmowanie większej ilości płynów oraz delikatne środki przeczyszczające
- Proszę kąpać się w taki sposób, aby woda nie dostała się do oka operowanego
- Proszę nie malować oczu przez 6 tygodni
- Na każdą wizytę kontrolną należy zgłaszać się z kartą zaleceń pooperacyjnych
- Przez 8 tygodni po operacji prosimy nie planować podróży, pobytów w sanatoriach, ważnych zadań w pracy, innych zabiegów i jakichkolwiek ćwiczeń fizycznych (w tym rehabilitacyjnych), oraz ważnych uroczystości. W tym okresie obowiązuje całkowity zakaz picia alkoholu.
Uwaga! Jeśli do gałki był podany gaz, istnieje bezwzględny zakaz latania samolotem, nurkowania, korzystania z komory hiperbarycznej do czasu wchłonięcia gazu. O tamponadzie gazowej należy również poinformować konsultującego anestezjologa jeżeli planowana jest inny zabieg operacyjny.
Od pierwszej doby po operacji można oglądać TV i czytać oraz spacerować.
Proszę regularnie zgłaszać się na wyznaczone wizyty kontrolne.
PROSIMY O NIEZWŁOCZNY KONTAKT Z PERSONELEM NASZEGO SZPITALA, W PRZYPADKU:
- Znacznego bólu oka operowanego z towarzyszącym bólem głowy po stronie operowanego oka
- Nudności i wymiotów z towarzyszącym bólem głowy/oka
- Silnego i narastającego przekrwienia oka operowanego
- Silnego i narastającego obrzęku powiek
Pojawienia się ograniczenia pola widzenia w oku operowanym z ciemną zasłoną w polu widzenia nie zmieniającą się w zależności od pozycji głowy.