Fakotrabekulektomia
To metodą pozwalająca na jednoczesne leczenie operacyjne zaćmy i jaskry.
Jaskrą określana jest grupa chorób, których wspólną cechą jest postępujący zanik nerwu wzrokowego (neuropatia jaskrowa). W przebiegu jaskry może nastąpić całkowita i nieodwracalna utrata wzroku. Występujący w chorobie zanik poszczególnych pęczków włókien nerwowych powoduje utratę części postrzeganego obrazu – w ten sposób powstają luki w polu widzenia (mroczki jaskrowe). Choroba rozwija się powoli i w początkowych stadiach często bez objawów, po czym może zaatakować nagle, co przejawia się bardzo silnymi bólami oka, a niekiedy nudnościami, wymiotami oraz silnymi bólami głowy.
Rozróżnia się następujące rodzaje jaskry:
- pierwotna – Ma podłoże genetyczne. Dotknięte są osoby powyżej 50 roku życia.
- wrodzona – Przyczyną jej powstania jest niedorozwój aparatu wzrokowego. Spotykana jest u noworodków, niemowląt i nieco starszych dzieci.
- prosta – Do jej powstania dochodzi na skutek uszkodzenia lub zaniku nerwu wzrokowego. Spotykana jest głównie u osób dorosłych i w starszym wieku.
- ostra – Wywołana jest przez nagły wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego. Wymaga natychmiastowej interwencji.
- przewlekła – Stanowi dalsze stadium nieleczonej jaskry ostrej.
Najczęstszym czynnikiem powodującym zanik warstwy włókien nerwowych siatkówki, tworzących następnie nerw wzrokowy, jest we wszystkich typach jaskry zbyt wysokie dla danego oka ciśnienie wewnątrzgałkowe.
Objawy:
Choroba może w początkowych stadiach przebiegać bezobjawowo, przez co rozpoznanie oraz leczenie są znacznie utrudnione. W przypadku choroby o przebiegu dającym objawy, do alarmujących sygnałów należy zaliczyć:
- światłowstręt,
- problemy z dostosowaniem wzroku do ciemności,
- widzenie tęczowych kół i mroczków po spoglądaniu na źródło światła,
- częste łzawienie,
- gorsze widzenie tego, co widoczne jest na obrzeżach pola widzenia.
W ataku ostrej jaskry odczuwalny jest nagły, bardzo silny ból oka. Towarzyszą mu nudności, wymioty, bóle brzucha, zaburzenia pracy serca. Atak ostrej jaskry można rozpoznać także po bólu głowy, którego ognisko skoncentrowane jest tuż nad łukiem brwiowym. Promieniuje z reguły ku tyłowi. Należy w takim przypadku udać się do specjalisty.
Kto jest narażony?
Jaskra jest przede wszystkim chorobą osób starszych, chociaż nagłe ataki bólu oczu (często nie rozpoznawane jako ten rodzaj choroby!) występują także u osób młodych. Ich intensywność wzrasta wraz z wiekiem. Do najczęściej wymienianych czynników ryzyka zalicza się:
- wiek (nasilenie ryzyka występuje u osób powyżej 35 roku życia i wzrasta z przechodzeniem do starszych grup wiekowych),
- dziedziczenie (przypadki występowania choroby u członków rodziny),
- krótkowzroczność (powyżej 4 dioptrii),
- niskie ciśnienie tętnicze krwi,
- choroby siatkówki,
- zwiększone stężenie cholesterolu i glukozy,
- podatność na migreny.
Zabieg fakotrabekulektomii polecany jest pacjentom, którzy mają dobrze kontrolowaną jaskrę, ale wymagają interwencji chirurgicznej w związku z zaćmą. Dodatkowo wykonana w trakcie usuwania zaćmy operacja jaskry, może zmniejszyć ilość stosowanych w leczeniu jaskry leków. Ponadto wskazany jest u pacjentów, którzy źle tolerują krople przeciwjaskrowe, jak i u tych pacjentów, którzy pomimo regularnego stosowania leków obniżających ciśnienie wewnątrzgałkowe, nie mogą uzyskać stabilizacji ciśnienia na bezpiecznym poziomie, a zmętniała soczewka wpływa znacząco na upośledzenie ostrości widzenia.